|
|
|
|
|
|
|
|
دانشمندان «ژن تكامل مغز» را كشف كردند |
28/05/1385 |
دانشمندان معتقدند ژن مهمي را كشف كردهاند كه به تكامل يافتن مغز انسان از اجداد شبه شامپانزهي ما كمك كرده است. بهگزارش خبرگزاري ايرنا بهنقل از پايگاه اينترنتي آسوشيتدپرس، بهنظر ميرسد طي چند ميليون سال يك منطقه از ژنوم انسان حدود ۷۰ درصد سريعتر از بقيه، رمز ژنتيكي تكامل يافته است. طبق مقالهاي كه در مجلهي «نيچر» (Nature) منتشر شد، بهنظر ميرسد اين ژن در سه برابر شدن سريع حجم قشر حياتي مغز نقش داشته باشد. «ديويد هاسلر» - كه در اين مطالعه همكاري داشته است و مدير «مركز مهندسي و علوم زيستي مولكولي» دانشگاه كاليفرنيا است در «سانتاكروز» گفت: شواهد نيرومند و مبني بر قراين نشان ميدهد يك ژن خاص به نام HAR1F ميتواند به اين سؤال كه «چه چيزي انسان را از ساير پستانداران باهوشتر ميكند؟» پاسخ دهد. حجم مغز انسان سه برابر مغز شامپانزه است. «هاسلر» با بررسي ۴۹ منطقهي مغز - كه بيشترين تفاوت را بين ژنومهاي انسان و شامپانزه ايجاد كرده است - توجه خود را به منطقهاي معطوف كرد كه «در يك مدت زمان نسبتاً كوتاه تغيير بسيار چشمگيري يافته است». «هاسلر» گفت: اين ژن تا ۳۰۰ ميليون سال پيش وجود نداشت و اكنون فقط در «پستانداران» و «پرندگان» يافت ميشود و در «ماهيها» يا «حيوانات فاقد ستون فقرات» وجود ندارد. با اين وجود اين ژن تغيير زيادي نكرد. تنها دو تفاوت در اين ژن در ميان شامپانزه و مرغ وجود دارد. اما هجده تفاوت در اين ژن بين انسان و شامپانزه مشاهده شده است كه بهنظر ميرسد كه همه اين تغييرها طي فرايند تكامل انسان رخ داده است. «اندرو كلارك» استاد زيست شناسي مولكولي دانشگاه «كورنل» - كه در اين تحقيق شركت نداشته است – گفت: چنانچه اين كشف ثابت شود، سريعترين و مهمترين تغيير در انسان محسوب ميشود. با اين وجود، اين ژن با چنان سرعتي تغيير كرده است كه باور آن براي «كلارك» دشوار است مگر آنكه «جهشي» رخ داده باشد كه جزو تكامل طبيعي نيست. همچنين موضوع تنها اين نيست كه اين ژن بسيار تغيير كرده است. نقش آن در قشر مغز - كه مسؤول برخي از وظايف پيچيده مغز شامل «زبان» و «پردازش اطلاعات» است - مطرح است. «صوفي سلامه» زيست شناس محقق در «سانتا كروز» - كه سرپرستي تحقيق در مورد محل فعاليت اين ژن در بدن را بهعهده داشته است - ميگويد اين ژن در تكامل مغز انسان با اهميت است. دانشمندان هنوز به وظايف اين ژن پي نبردهاند. اما ميدانند اين ژن فعاليت خود را در جنين انسان در هفتهي هفتم بارداري آغاز ميكند و در هفتهي نوزدهم جنيني به فعاليت خود پايان ميدهد.
|
|
|
|
«دكتر آذر اندامي» پزشك، محقق و باكتريشناس برجستهي ايراني |
28/05/1385 |
۲۲ سال پيش در 28 مرداد، دكتر «آذر اندامي» پزشك، محقق و باكتريشناس برجستهي ايراني روي در نقاب خاك كشيد. بهگزارش خبرگزاري ايرنا، نام اين بانوي ايراني بر روي حفرهاي در سيارهي زهره بهثبت رسيده است و اينك در بلنداي كهكشان، از گيلان نشان حضور يك بانوي گيلاني در سيارهي زهره (ونوس) است. «ماهوارهي اكتشافي ماژلان» در سال ۱۹۹۰ ميلادي به نقشهبرداري از سيارهي زهره (ناهيد يا ونوس) اقدام نمود و ۸۰ درصد از سطح سياره را بررسي كرد. در اين پژوهش، ناهمواري سطح سياره از نقطهنظر فعاليتهاي مؤسسهي «آ. آي. يو» (AIU) - كه از سال ۱۹۱۹ تاكنون پيشگام نامگذاري سياره بوده – نامگذاري نقطههاي موجود در سطح سيارهي ونوس انجام گرفت و با هماهنگي و تأييد مؤسسهي يادشده، اين نقطهها بهنام زنان نامدار جهان ناميده شد (چون سيارهي ونوس يا زهره بهنام مؤنث است). در اين نامگذاري براي حفرههايي با قطر كمتر از ۲۰ كيلومتر، نامهاي عام مؤنث بهصورت موقتي گذاشته شد. افزون بر آن، نام حفرههايي با قطر بيشتر از ۲۰ كيلومتر بهصورت نامهاي هميشگي در نظر گرفته شد. به پيشنهاد «آژانس فضايي اروپا»، حفرهاي بهقطر ۳۰ كيلومتر در طول جغرافيايي ۲۶/۵۵ و عرض جغرافيايي ۱۷/۴۵ سيارهي ونوس يا زهره بهنام «اندامي» نامگذاري شد. «آذر اندامي»، معلم ابتدايي، پزشك و پژوهشگر ايراني بود كه در كوي «ساغرسازان» رشت متولد شد. او فرزند چهارم و تنها دختر خانواده بود. دوران ابتدايي را در دبستان «بانوان» زادگاهش با يكسال جهش تحصيلي بهپايان رساند. بار مسؤوليت خانواده بيشتر بهدوش مادرش بود. «آذر» هم مادر را در اين كار تنها نگذاشت و براي كمك به او، معلم خصوصي خانهي توانگران شد و «دوزندگي» و«سوزندوزي» ميكرد و با اين حال توانست با تلاش بهدرس خواندن ادامه دهد. پس از گرفتن مدرك پايان سال نهم آموزش همگاني از دبيرستان «فروغ» رشت، بهسبب علاقهي وافري كه بهپيشهي معلمي داشت به دانشسراي مقدماتي رشت رفت تا بعدها بتواند معلم شود. در سال ۱۳۲۴ از دانشسرا با نمرههاي عالي فارغالتحصيل شد. اما چون سنش براي استخدام در آموزش و پرورش كم بود يك سال بهطور رايگان در دبستانهاي رشت درس داد و سال بعد يعني ۱۳۲۵ بهطور رسمي بهاستخدام آموزش و پرورش درآمد. علاقهي او به ادامهي درس دادن سبب شد كه در حين كار بتواند سرانجام در سال ۱۳۲۹ ديپلم طبيعي متوسطهي آن زمان را بگيرد و در سال ۱۳۳۱ دركنكور دانشگاه تهران در رشتهي پزشكي شركت كرده و پذيرفته شود. او در حين درس خواندن و مطالعه در يكي از مدرسههاي جنوب شهر تهران هم درس ميداد. چون براي گذراندن زندگي به اينكار نياز داشت. در سال ۱۳۳۷ گواهينامهي دكتراي پزشكي را گرفت و بيدرنگ بهگذراندن دورهي تخصصي در رشتهي زنان و مامايي پرداخت و در عين حال در سازمان حمايت مادران و نوزادان بهكار مشغول شد. پس از پايان دورهي تحصيلي از استخدام آموزش و پرورش بيرون آمد و به استخدام وزارت بهداشت آن زمان درآمد و در «انستيتو پاستور» مشغول بهكار شد. «خانم دكتر پورمنصور» - كه در انستيتو پاستور تهران كار ميكند – دربارهي او ميگويد: «وي زن زحمتكش و با ارادهاي بود. كسي بود كه نهتنها خود را سرافراز كرد در اين انستيتو هم يك روز دست از تلاش و پژوهش برنداشت و من زني يه پشتكار و همت او نديدهام». در همين زمان بود كه طرح پژوهشي در زمينهي «باكتريشناسي» عفونتهاي بيمارستاني را بهانجام رساند و نتيجهي آن را در مجلههاي معتبر پزشكي چاپ كرد. در سالهايي كه در ايران و كشورهاي منطقه، «وبا» بسياري را ميكشت، «دكتر آذراندامي» با واكسن مرغوب، بهمبارزه با اين بيماري پرداخت و افزون بر تأمين نياز كشور آن را به كشورهاي همسايه روانه كرد و بههمين سبب به «معاونت بخش ميكروبشناسي» سپس به «رياست بخش وبا و ديفتري» رسيد و بهپاس كارها و تلاش شبانهروزياش، نشان علمي به او اعطا شد. وي پس از مدتي با بهرهگيري از بورس انستيتو به پاريس رفت و در سال ۱۳۴۶ گواهينامهي «ميكروبشناسي» دريافت كرد و بهميهن خود بازگشت و دورهي تخصصي «آزمايشگاه باليني» را در دانشگاه تهران گذراند. در سال ۱۳۵۳ دانشنامهي تخصصي علوم باليني را اخذ كرد. چندين بار به كشورهاي «فرانسه» و «بلژيك» سفر كرد و حاصل اين سفرها مقالههاي علمي بود كه در مجلههاي معتبر چاپ شد. «دكتر اندامي» در سال ۱۳۵۷ بازنشسته شد. پس از بازنشستگي، «مسؤول آزمايشگاه بيمارستان باهر» بود. پس از مدتي در مطب همسر خود در تقاطع خيابان هفتچنار و حسامالدين (حسامالسلطنه) در جنوب شهر بهمداواي بيماران زنان و زايمان مشغول شد. در همين سالها بود كه اندكاندك بيماري در وجود او رخنه كرد و به تومور مغزي دچار شد. البته ميكوشيد ديگران زياد به اين مسأله توجه نكنند اما اين وضعيت تا آنجا ادامه يافت كه يك روز در مطب، در حين معاينهي يك بيمار تعادل خود را از دست داد و بهزمين افتاد. پس از معاينهها و آزمايشهاي فراوان، پزشكان بهاين نتيجه رسيدند كه وي بايد براي درمان به كشور ديگري اعزام شود. اما مراحل قانوني اينكار بهحدي بهدرازا كشيد كه متأسفانه روز بيست و هشتم مرداد ۱۳۶۳ «دكتر اندامي» بر اثر آمبولي شش درگذشت. پيكر اين پزشك عاليقدر را در بهشتزهراي تهران بهخاك سپردند. «دكتر اندامي» نهتنها در پهنهي علم، پژوهشگري كوشا بود بلكه در زندگي خانوادگي خويش هم همسري شايسته و مادري فداكار و نمونه بود. از او سه فرزند به يادگار مانده است. دختر بزرگ او دكتر در فيزيك زمين است كه اكنون در مجلههاي فرانسه مقالههاي پژوهشي منتشر ميكند. پس از درگذشت «اندامي»، دخترش با كوشش و تلاش فراوان توانست نام مادرش را به «انجمن بينالمللي نجوم» براي ثبت در سيارهي زهره پيشنهاد كند و اين انجمن نيز بهپاس كارهاي علمي «دكتر آذر اندامي» آن را پذيرفت و وي نخستين زن ايراني بود كه نامش براي هميشه بر سيارهي زهره ثبت شد.
|
|
|
|
فعاليت بيست باشگاه علمي در فرهنگسراي بهمن |
27/05/1385 |
باشگاههاي علمي كانون علوم فرهنگسراي بهمن در تابستان برنامههاي ويژه علمي، تفريحي برگزار ميكنند. بهگزارش سايت باشگاه خبرنگاران جوان، «مطهره سادات مرتضوي» مدير كانون علوم فرهنگسراي بهمن گفت: با توجه به اينكه در فصل تابستان دانشآموزان و دانشجويان از اوقات فراغت بيشتري برخوردارند، برنامهريزيهايي انجام دادهايم تا اين گروه از دانشپژوهان و علاقهمندان به رشتههاي مختلف علمي بتوانند از برنامه هاي متنوع اين كانون بهرهمند شوند. وي افزود: در حال حاضر 20 باشگاه علمي زير نظر كانون علوم فرهنگسراي بهمن در حال فعاليتند كه در همه ايام سال از علاقهمندان بهعضويت ثبتنام بهعمل ميآورند. مرتضوي خاطرنشان كرد: برپايي كارگاه و ايستگاههاي علمي، بازديد از موزهها، ديدار با مفاخر علمي ايران، بازديد از محل سكونت و موزههاي شخصي دانشمندان، رصدهاي شامگاهي، برگزاري مراسم بزرگداشت و تجليل از برگزيدگان المپيادهاي علمي و جشنوارهي خوارزمي، برپايي تورهاي خارج از استان و همايشهاي مختلف از جمله برنامههايي است كه در طول تابستان امسال از سوي باشگاههاي علمي فرهنگسراي بهمن بهاجرا در ميآيد.
|
|
|
|
دانشمند جوان ايراني در تدارك نانوارتشي عليه «سرطان»! |
24/05/1385 |
«دكتر اميد فرخزاد» استاد ايراني دانشگاه «هاروارد» با همكاري يكي از اساتيد دانشگاه MIT امريكا با ابداع نوعي «نانوبمب ضدسرطاني» هوشمند بهروشي جديد براي درمان سرطان دست يافته كه ضمن نابودي مؤثر و هدفمند سلولهاي سرطاني، عوارض روشهاي متداول «شيمي درماني» را نيز در پي نخواهد داشت. بهگزارش خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، در حال حاضر براي بسياري از بيماران سرطاني استفاده از «شيمي درماني» حكم شمشير دو لبه را دارد و در كنار نتايج اميدواركننده اين راه درماني، عوارض جانبي منفي آن نگرانكننده است زيرا اين شيوهي درماني - كه سلولهاي سرطاني را بهصورت انتخابي نابود نميكند – بهسلولهاي سالم بدن هم لطمه وارد ميكند. اكنون «اميد فرخزاد» پژوهشگر ايراني دانشگاه «هاروارد» و همكارانش، «كرههاي دارويي بسيار ريزي» در مقياس نانو طراحي كردهاند كه قادرند سلولهاي سرطاني را از سلولهاي سالم تشخيص داده و بهنحوي اختصاصي «تنها سلولهاي آسيبديده» را نابود كنند. اگر چه ايدهي استفاده از نانو فناوري و سيستمهاي رهايش دارو در درمان سرطان در چند سال اخير همواره مورد توجه دانشگران و گروههاي تحقيقاتي مختلف قرار گرفته و نمونههاي معدودي از آنها نيز بهمرحلهي باليني رسيده است اما با توجه بهاهميت و كارايي بسيار خوب اين طرح و نتايج آن در نمونههاي حيواني، تحقيقات «دكتر فرخزاد» و «پرفسور لنگر» - كه اولين بار سال گذشته در «ميتينگ سرطان اروپا» و «سمپوزيوم نانوتكنولوژي و سرطان كنفرانس سرطان امريكا» ارائه شده – بهشدت مورد توجه مجامع علمي و رسانههاي خبري امريكا و اروپا قرار گرفته و اميدهاي زيادي را در كاربرد اين تكنيك پيچيده در عرصهي درمان در آيندهاي نهچندان دور ايجاد كرده است. «دكتر فرخزاد» استاد ايراني دانشگاه «هاروارد» - كه با همكاري استاد سابقش «پرفسور رابرت لنگر» در دانشگاه MIT (مؤسسهي فناوري ماساچوست) اين تحقيقات را رهبري ميكنند - با اشاره به اينكه اين طرح در حال حاضر در زمينهي «درمان سرطان پروستات» دنبال ميشود، تأكيد كرد: روش انتقال تركيبات دارويي از طريق «نانوذرات» - كه در اين طرح با موفقيت در «موشها» آزمايش شده - ميتواند علاوه بر «درمان سرطان پروستات» در درمان مبتلايان به ساير انواع سرطانها و حتي در ساير بيماريها از جمله: «امراض قلبي» (براي باز كردن محلهاي مسدودشدهي رگها) بهنحوهي مؤثري استفاده شود. وي خاطر نشان كرد: در اين روش براي انتقال دارو به سلولهاي سرطاني از «كرههايي» به ابعاد حدود 150 نانومتر - كه حدود 500 تاي آنها قطري در حدود عرض يك تار مو دارند - استفاده ميشود. اين «ريزكرهها» - كه ساختاري شبيه توپ فوتبال دارند - با كنار هم قراردادن چندين مولكول مختلف بهوسيلهي يك پايهي پليمري ايجاد شدهاند كه هريك از اين مولكولها وظيفه خاصي برعهده دارند. «دكتر فرخزاد» تصريح كرد: از جمله مولكولهاي بهكار رفته در ساختار اين ريزكرهها، مولكول RNA است كه ميتواند پروتئين سلولهاي سرطاني را جهت اتصال ريزكره به آنها شناسايي كند؛ بهاين ترتيب ريزكرههاي حاوي دارو تنها بهسلولهاي سرطاني متصل ميشوند. وي خاطر نشان كرد: عملكرد اختصاصي و هوشمندانهي ريزكرهها باعث ميشود سلولهاي سالم در معرض دارو قرار نگيرند و در نتيجه عوارض شيمي درماني در اين روش وجود ندارد. «دكتر فرخزاد» در عين حال تصريح كرد كه مزيت اين روش صرفاً حذف عوارض شيمي درماني نيست بلكه آزمايشهاي انجام شده روي مدلهاي حيواني نشان ميدهد كه اين روش - كه طي آن دارو بهصورت كاملاً هدفمند و طي چند هفته آزاد ميشود - ميتواند بهنحو كاملاً مؤثري سرطان را نابود كند. استاد ايراني دانشگاه «هاروارد» در ادامه دربارهي روند اجراي اين طرح و نتايج حاصل - كه مورد توجه مجامع پزشكي قرار گرفته - گفت: «نانوكرههاي» ساخته شده در اين تحقيق به «موشهاي آزمايشگاهي» تزريق و تأثيرهاي آن طي 110 روز بررسي شده است. در اين آزمايش هفت موش بيمار شركت داشتند كه در پايان دوره، سرطان در پنج موش كاملاً برطرف شد؛ ميزان بيماري در يك موش بهنحو چشمگيري كاهش يافت و موش ديگر هم با اينكه هنوز سرطان داشت ولي شدت بيماري در آن در مقايسه با موشهايي كه با روشهاي معمول تحت درمان قرار گرفته بودند بهمراتب كمتر بود. «دكتر فرخزاد» در پاسخ به اين سؤال كه آيا تركيبهاي مورد استفاده در ساخت ريزكرهها از لحاظ اثرهاي سوء احتمالي بررسي شدهاند يا نه گفت: از آنجا كه هدف ما ساخت نانو تركيبي بود كه در «كوتاهترين زمان ممكن» بهمرحلهي انساني برسد حتيالامكان از موادي استفاده كرديم كه قبلاً در پزشكي بهكار رفته و از سلامت آنها مطمئن بوديم مثلاً پليمري كه بهعنوان نگهدارنده بهكار رفته پيش از اين در ساخت «نخ بخيه» استفاده شده و هيچگونه عوارضي در بدن بيماران نداشته است. وي خاطر نشان كرد: بهزودي مرحلهي آزمايش اين تكنيك در حيوانات بزرگتر (ميمون و سگ) را آغاز ميكنيم و اميدواريم بتوانيم طي 18 تا 24 ماه آينده آنها را بر روي انسان آزمايش كنيم. استاد ايراني دانشگاه «هاروارد» دربارهي «زمان پيشبيني شده» براي تكميل آزمايشها و كاربرد علمي اين تكنيك در بيماران اظهار داشت: تصور ميكنم طي سه، چهار سال آينده يا نهايتاً تا هشتسال ديگر اين تكنيك بهمرحلهي كاربرد برسد و بهعنوان يك پزشك اميدوارم بتوانيم فرايند ساخت اين نانوكرهها را - كه در حال حاضر مستلزم فناوري بسيار پيچيده است – بهنحوي تسهيل كنيم كه استفاده از آن از لحاظ «هزينه» و «امكانات مورد نياز» براي تمام بيماران در جايجاي جهان امكانپذير باشد. اين دانشگر جوان ايراني - كه از 14 سالگي به امريكا مهاجرت كرده است - در پايان با اشاره بهعلاقهي عميق خود به زادگاهش و تمايل به سفر به ايران خاطر نشان كرد: بسيار خوشحال ميشوم كه بتوانم با همكاران خود در ايران ارتباط داشته و در زمينهي مبادلهي دانستهها و تجارب علمي با آنها همكاري داشته باشم.
|
|
|
|
بررسي خطرهاي احتمالي تنفس «نانوذرات» بر «مغز» |
22/05/1385 |
دانشمندان مرکز پزشکي دانشگاه Rochester در تحقيقاتي که به منظور مطالعه خطرات احتمالي نانوذرات بر سلامت انسان، روي موش هاي آزمايشگاهي انجام شد، نشان دادند اين ذرات با عبور از سيستم تنفسي موشها به سرعت به چند نقطه از مغز آنها ميرسند. بهگزارش سايت خبري «ستاد ويژهي توسعهي فناوري نانو» بهنقل از مجلهي «چشماندازهاي سلامتي محيطي» (Environmental Health Perspectives) اين محققان همچنين تغييرهايي در ژن اين موشها مشاهده کردند که ميتواند نشاني از تورم و تنش سلولي باشد. البته به گفتهي دکتر «آليسون الدر» (Alison Elder) استاديار اين دانشگاه و عضو اين گروه تحقيقاتي هنوز دربارهي آسيب احتمالي اين ذرههاي بسيار ريز بر مغز اطلاع چنداني دردست نيست. در اين بررسي، ذرههاي بسيارريز «اکسيد منگنز» با غلظتي که نوعاً جوشکاران در معرض آن قرار دارند، مورد آزمايش قرار گرفت. اندازهي اين «نانو ذرات اکسيد منگنز» مشابه انواع صنعتي بود که عليرغم نگرانيهاي پيرامون ايمني آن، مادهي اصلي مورد استفاده در صنايع رو به رشد ميباشد. در فناوري نانو، ذرههايي از مواد مختلف مانند: «کربن»، «روي»، «طلا» و غيره با قطر کمتر از 100 نانومتر بهکار ميرود. دستکاري اين مواد و ساماندهي آنها بهصورت دستهها يا ميلههاي کوچک، به ساخت «تجهيزات الکترونيکي، نوري و پزشکي» کوچکتر از هميشه منجر ميشود. اين ذرههاي بسيار کوچک همچنين در کالاهاي مصرفي مانند: «خمير دندان»، «لوسيونها» و «کرمهاي ضدآفتاب» کاربرد دارند. برخي پزشکان و دانشمندان نگرانيهايي نسبت به تأثيرمنفي اين ذرههاي بسيار ريز در سطح سلولي دارند. بههمين منظور در سال 2004 مرکز پزشکي دانشگاه «روچستر» (Rochester) مأمور انجام يک پروژهي تحقيقاتي 5/5 ميليون دلاري پنجساله شد تا مشخص کند آيا ميتوان براساس «مشخصههاي شيميايي نانوذرات»، «چگونگي برهم کنش» آنها و يا «آسيبهاي احتمالي» ناشي از آنها بر سلولهاي حيوانات و انسان را تعيين نمود. در اين بررسي، ذرهها بهسرعت از سيستم تنفسي موشها به بالب (Bulb) بويايي - که ناحيهاي از مغز موشها و نزديک به حفرهي بيني است - عبور نموده و در «استراتوم»، «مغز جلويي»، «مخچه» و «ششها» جاي گرفتهاند. پس از دوازده روز، غلظت اين نانوذرات در بخش «بويايي» 5/3 برابر و در «ششها» دو برابر شده بود. اگر چه وجود اين نانوذرات تورم آشکاري در ششها ايجاد نکرده بود اما طبق تحليلهاي پروتئيني و ژني، افزايش قابلتوجهي در علايم زيستي تورم وتنش از قبيل عامل «نكريسوس» (Necrosis) «توموري» و «پروتئين متورم» (Macrophage) مشاهده شد. محققان از اين آزمايش چنين نتيجه گرفتند که عليرغم تفاوت سيستم «بويايي» «جوندگان» و «انسان»، خطرهاي مشابهي ميتواند براي انسان نيز وجود داشته باشد.
گزارش اين تحقيق در مجلهي «چشماندازهاي سلامتي محيطي» (Environmental Health Perspectives) آمده است.
|
|
|
|
در جلسهي بنياد ملي نخبگان مطرح شد: ضرورت شناسايي نخبگان براي نيل به اهداف چشمانداز بيستسالهي نظام |
21/05/1385 |
مطابق مصوبههاي دومين جلسهي بنياد ملي نخبگان، «نفرات برتر جشنوارههاي معتبر»، «نفرات برتر کنکور» و «رتبههاي برتر مسابقههاي بينالمللي (براساس شرايط خاص)»، «استعداد برتر» يا «نخبه» شناخته ميشوند. بهگزارش سايت «چهرههاي ماندگار»، دکتر «منصور کبگانيان» معاون پژوهشي و فناوري وزارت علوم و عضو هيأت امناي بنياد ملي نخبگان در خصوص مصوبات اين جلسه گفت: در دومين جلسهي بنياد ملي نخبگان - که با حضور رياست جمهوري تشکيل شد – آئيننامهي احراز نخبگي و استعدادهاي برتر بررسي و چهار مادهي آن تصويب شد.در اين جلسه مصوب شد که يكصد نفر اول گروه رياضي، 50 نفر اول گروه علوم انساني، 50 نفر اول گروه علوم تجربي و 20 نفر اول گروه هنر در کنکور سراسري «استعدادهاي برتر» محسوب شوند. وي اظهار داشت: البته موارد تصويبي تا بهتصويب نهايي شورايعالي انقلاب فرهنگي نرسند، اجرايي نخواهند شد. آئيننامهها پس از تصويب در بنياد ملي نخبگان بايد در شوراي عالي انقلاب فرهنگي نيز بهتصويب برسد. در آييننامهي اجرايي احراز استعدادهاي برتر و نخبگي افراد که در معاونت پژوهش و فناوري وزارت علوم تنظيم شده (هنوز بهطور کامل تصويب نشده است)، تعريف «نخبه» بهاستناد مادهي 4 اساسنامهي بنياد، به فرد برجسته و کارامدي اطلاق ميشود که اثرگذاري وي در توليد دانش و نواوري موجب سرعت بخشيدن به رشد و توسعه علمي و متوازن کشور شود. استعداد برتر نيز به فردي اطلاق مي شود که بهصورت بالقوه «نخبه» بوده ولي هنوز زمينههاي لازم براي شناسايي کامل و يا بروز ايجاد استعداد هاي ويژهي آن ايجاد نشده است. «برگزيدگان آزمونهاي سراسري»، «برگزيدگان المپيادهاي علمي معتبر داخلي و خارجي»، «مخترعان و مکتشفان»، «دانشآموختگان برتر»، «برترينهاي مسابقههاي علوم قرآني»، «شخصيتهاي برجستهي علمي، اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي کشور»، «خالقين آثار بديع و ارزندهي ادبي و هنري»، «اعضاي هيأت علمي دانشگاهها و مؤسسههاي پژوهش و فناوري»، «اعضاي قطبهاي علمي»، «مدرسين و محققين علوم حوزوي» از جمله افرادي هستند که در آييننامهي اجرايي احراز استعدادهاي برتر و نخبگي بهعنوان استعداد برتر يا نخبه شناخته ميشوند.
|
|
|
|
موفقيت دانشمندان در ساخت نانوسيمها از DNA |
19/05/1385 |
تيم تحقيقاتي دانشگاه «براون» (Brown) با رمزگذاري DNA، «نانوسيمهاي اكسيد روي» را روي نوك ميلههاي نانولولهي كربني ساختهاند كه ويژگيهاي الكتريكي و نوري اين نانوسيمها ميتواند در حوزههاي مختلفي مانند: «تشخيص پزشكي»، «حسگرهاي امنيت»ي، «شبكههاي فيبر نوري» و «مدارهاي كامپيوترين» كاربرد داشته باشند. بهگزارش خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا)، «لازرك» (Lazareck) سرپرست اين تيم تحقيقاتي ميگويد: استفاده از DNA براي توليد نانومواد، اولين قدم بهسوي استفاده از «مولكولهاي زيستي» بهعنوان ابزارهاي ساخت است. اگر ميخواهيد چيزي بسازيد از طبيعت بهعنوان مادر علوم كمك بگيريد. اين كار نمونهاي از نانومهندسي «پايين به بالا» است كه مهندسان بهجاي ذوبكاري و قلمزني در ساخت ابزارهاي كوچك مانند مدارهاي كامپيوتر از مولكولهاي زيستي كمك ميگيرند. تحتشرايط شيميايي مناسب ميتوان از طراحي مولكولي و ابزارهايي مانند: «پروتئينهاي حساس به نور» و «موتورهاي ويروسي» براي ساخت ابزارهاي نانومقياس استفاده كرد. در اين كار، اين گروه نيز از رويكرد «پايين به بالا» براي به كنترل در آوردن DNA و بهينهسازي ساختارهاي خودآرا استفاده كردهاند. اين ساختارهاي جديد، اولين نمونههاي كاربرد DNA در توليد ساختارهاي خودآرا و سنتز نانومواد است. اين محققان ميليونها «نانولولهي كربني» با قطر و ارتفاع يكسان را روي يك فيلم «اكسيد آلومينيوم» پخش كردهاند و در نوك نانولولهها، ذرات كوچك DNA را نشان دادند. اين قطعهي كوچك DNA توالي پانزده حرفي از كدهاي ژنتيكي را حمل ميكند. ميتوان مكمل اين تركيب را در رشته ديگر نيز ايجاد كرد. اين رشتهي دوم با «نانوذرات طلا» تركيب ميشود كه بهعنوان يك «سيستم رسانش شيميايي» عمل ميكند. براي توليد اين سيمها، آرايهها را تا 600 درجهي سانتيگراد حرارت ميدهند و «آرسنيك روي» را به آن ميافزايند و «سيمهاي اكسيد روي» با طولي در حدود 200-100 نانومتر حاصل ميشود. همچنين جهت آزمايشهاي كنترلي، يكبار از آرايههاي بدون DNA و بار ديگر از نانولولههاي بدون DNA استفاده كردند و دريافتند كه در هر كدام از اين حالتها، تعداد بسيار كمي رشتهي DNA بههم ميچسبند و هيچ نانوسيمي نيز سنتز نشد. «لازارك» (Lazareck) ميگويد: كليد كار ايجاد تكرشتهي مكمل و بههم تاباندن آن و توليد رشتهي مزودج DNA ميباشد. DNA ساختار غيرموازي دارد و بههمين دليل بسيار خاص و ويژه است. رشتههاي بههم بافتهي DNA فقط بهرشتهي مكمل خود متصل ميشوند؛ بنابراين با اين ويژگي زيستي، براي توليد آن بايد فرآيند بسيار دقيقي اجرا كرد. لازم بهتوضيح است نتايج اينكار بهصورت دقيق در مجلهي (Nanotechnology) بهچاپ رسيده است.
|
|
|
|
«پژوهشکدهي رويان» اعلام کرد نخستين حيوان همتاسازی شده را در ايران به دنيا آورده است |
15/05/1385 |
پژوهشکدهي رويان اعلام کرد که نخستين حيوان همتاسازی شده را در اين کشور بهدنيا آورده اما اين حيوان که يک برهي ماده بوده، بيش از چند دقيقه زنده نمانده است. بهگزارش سايت خبري انجمن زيستشناسي ايران، حيوان همتاسازیشده حدود نيمه شب يازدهم مرداد (دوم اوت) بهدنيا آمده و مستنداتی که ثابت کند تولد او از طريق همتاسازی بوده بهزودی در اختيار عموم قرار خواهد گرفت. لازم به توضيح است پژوهشکدهي رويان وابسته به جهاد دانشگاهی ايران است. «رضا سامانی» مدير روابط عمومی پژوهشکدهي رويان در گفتگو با بخش فارسی بی. بی. سی. گفته است که اين پژوهشکده از يکسال و نيم پيش، همتاسازی آزمايشی را روی موش، گوسفند و گاو آغاز کرد و در مورد گوسفند به اين موفقيت دست يافت که تعداد زيادی از گوسفندهايی که جنين همتاسازی شده به رحم آنها تلقيح شد، حامله شدند. هرچند همهي آنها بهجز يک مورد در اصفهان در دو ماه و نيمگی جنين را سقط کردند. به گفتهي «آقای سامانی»، گوسفندی که در شعبهي پژوهشکدهي رويان در اصفهان حامله شد توانست تا 143 روز، يعنی نزديک موعد زايمان، جنين را نگاه دارد اما در اين روز با سونوگرافی مشخص شد که جنين دچار نارسايی جفت است و نتوانسته است از جفت جدا و از رحم مادر خارج شود. وی میافزايد که در اين مرحله به اين دليل که جنين دچار نارسايی تنفسی قرار گرفته بود او را با عمل جراحی سزارين از رحم خارج کردند و تحت مراقبت ويژه دامپزشکی قرار دادند اما بره نوزاد زنده نماند. مدير روابط عمومی پژوهشکده رويان میگويد: آزمايش ژنتيکی روی نمونههای خون اين بره و مادرش و گوسفندی که سلول برای همتاسازی از بدنش گرفته شده ثابت میکند که اين بره حاصل همتاسازی است. به گفتهي وی، در پژوهشکدهي رويان چند گوسفند باردار ديگر هست که جنين همتاسازی شده در رحم دارند و اميد میرود که دستکم يکی از آنها بتواند برهای بهدنيا بياورد که زنده بماند. خبر تولد برهي همتاسازی شده در ايران در حالی صورت میگيرد که پيشتر، «يوزپلنگ ايرانی» بهعنوان نخستين جانور ايرانی برای همتاسازی انتخاب شده بود. آوريل (فروردين) سال گذشته «مرکز زيستشناسی سلولی و مولکولی هند» خبر داد که قصد دارد با پشتيبانی دولت ايران دست به همتاسازی يوزپلنگ ايرانی بزند تا از اين طريق، گونهای از يوزپلنگ را که نزديک به يوزپلنگ ايرانی است اما بيش از چهار دهه است نسلش در کشور هند منقرض شده است، احيا کند. اين مرکز که در شهر «حيدرآباد هند» استقرار دارد اعلام کرد که قصد دارد گروهی از متخصصان خود را به ايران بفرستد تا با گرداوری اسپرم و نمونههايی از بافت اندام يوزپلنگی که در يکی از باغ وحشهای ايران نگهداری میشود، به همتاسازی اين جانور بپردازند. اما تاکنون هيچخبری حاکی از همتاسازی موفقيتاميز اين جانور ايرانی مخابره نشده و برهای که پژوهشکدهي رويان از زندگی چند دقيقه ایاش خبر داده، نخستين جانور ايرانی است که از همتاسازی موفقيتاميز او سخن بهميان آمده است. در روش همتاسازی، جنين نه از راه «آميزش جنسی» بلکه از راه «کشت دادن سلول مادر» خود در آزمايشگاه خلق و به رحم مادر تلقيح میشود و بدينترتيب تمامی ويژگيهای وراثتی مادر خود را به ارث میبرد و عملاً همتای کامل مادر خود میگردد.
|
|
|
|
شورايعالي انقلاب فرهنگي اعطاي جايزهي علمي «دكتر كاظمي» را تصويب كرد |
07/05/1385 |
شورايعالي انقلاب فرهنگي به پاس زحمات و موفقيتهاي «مرحوم دكتر سعيد كاظمي آشتياني»، دانشمند فرهيختهي كشورمان و بهمنظور تكريم مقام علم و دانش، اعطاي علمي دكتر كاظمي را تصويب كرد. بهگزارش «خبرگزاري موج» بهنقل از روابط عمومي شورايعالي انقلاب فرهنگي، اين تصميم در جلسه اخير اين شورا - كه بهرياست «دكتر غلامعلي حداد عادل» رئيس مجلس شوراي اسلامي تشكيل شده بود - اتخاذ شد. گفتني است، «مرحوم دكتر كاظمي» از چهرههاي برتر علمي كشور بود كه دستيابي ايران به دانش و فناوري سلولهاي بنيادي، مرهون همت و پشتكار اين جهادگر دانشگاهي است. جايزهي علمي دكتر كاظمي، در رشتهي «زيست شناسي» بهويژه در زمينهي فعاليتهاي «پژوهشكدهي رويان» جهاد دانشگاهي اختصاص يافته است. شايان ذكر است، دكتر سعيد كاظمي آشتياني، در اول فروردين سال ١٣٤٠ در تهران چشم به جهان گشود. وي پس از طي دوران متوسطه در «رشتهي فيزيوتراپي» وارد دانشگاه علوم پزشكي ايران شد و در همين رشته و در همين دانشگاه موفق به كسب مدرك كارشناسي ارشد شد. دكتر كاظمي در ادامهي تحصيل خود موفق به كسب مدرك دكترا در «رشتهي علوم تشريحي» از دانشگاه تربيت مدرس در سال 1376 شد. وي در دهم آبان سال ١٣٦٣ هم زمان با گذراندن دوران دانشجويي وارد جهاد دانشگاهي شد و در سيام آبان سال ١٣٧١ با حكم رئيس وقت جهاد دانشگاهي، بهعنوان رئيس جهاد دانشگاهي واحد علوم پزشكي ايران منصوب شد. نامبرده در سال ١٣٧٦ طي حكمي از سوي رئيس جهاد دانشگاهي همزمان با مسؤوليت واحد علوم پزشكي ايران بهعنوان مشاور رئيس جهاد دانشگاهي منصوب شد. دكتر كاظمي پس از پيگيري و تلاش فراوان درخصوص راهاندازي مؤسسهي رويان، نهايتاً موفق به راهاندازي اين مركز شد و در بيست و سوم آبان سال ١٣٧٧ با حكم «دكتر منتظري» رئيس جهاد دانشگاهي و با حفظ سمت بهعنوان رئيس پژوهشكدهي رويان جهاد دانشگاهي منصوب شد. وي تا به امروز، مسؤوليتهاي فوق را برعهده داشت و مهمترين فعاليت ايشان در زمينهي «توليد، تكثير و انجماد سلولهاي بنيادي جنيني» بوده است. از جمله تلاشهاي دكتر كاظمي ميتوان به راهاندازي و برگزاري شش دوره جشنوارهي بينالمللي رويان، توسعهي تحقيقات در زمينهي باروري و ناباروري، شبيهسازي، برگزاري دو دوره جشنوارهي آسيايي «بهداشت خانواده» و دهها فعاليت ارزندهي علمي ديگر را نام برد. گفتني است زنده ياد دكتر كاظمي از سال ١٣٧١ تاكنون عضويت شوراي علمي جهاد دانشگاهي را برعهده داشته است. همچنين وي در سال گذشته بهدليل تلاشهاي فراوان در زمينهي تحقيقات سلولهاي بنيادي جنيني بهعنوان يكي از چهرههاي ماندگار كشور معرفي شد.
|
|
|
|
«نیما حافظینژاد» دانشپژوه برجستهي ایرانی موفق به کسب بالاترین نمرهي بیوشیمی در «هفدهمین المپیاد جهانی زیستشناسی» شد |
01/05/1385 |
«نیما حافظینژاد» دانشپژوه برجستهي ایرانی موفق به کسب بالاترین نمرهي بیوشیمی در «هفدهمین المپیاد جهانی زیستشناسی» شد. بهگزارش روابط عمومی باشگاه دانشپژوهان جوان، «هفدهمین المپیاد جهانی زیستشناسی» امسال در شهر «ریوکوارتو» آرژانتین و در چهار مبحث اصلی: «جانوری»، «گیاهی»، «میکروبیولوژی» و «بیوشیمی» برگزار شد. «نیما حافظینژاد» دانشپژوه برجستهي کشورمان موفق شد با کسب نمرهي 5/38 و با 2 نمره اختلاف نسبت به نفر اول مسابقهها در قسمت «بیوشیمی» بهتنهایی در صدر این قسمت قرار گیرد. تیم ایران در این مسابقهها موفق به کسب سه مدال نقره و یک مدال برنز شد.
|
|
|
|
|
آرشيو اخبار |
|
افراد آنلاين:
134
بازديد امروز:
5
كل بازديدها:
153441 |
|
|
|
© Copyright 2004, Roshd Biology Olympiad Website, All rights reserved. |
|